Μήνυμα του Πρωθυπουργού Στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου προς τον Λαό του Έβρου

 Το παρακάτω κείμενο αποτελεί ιστορική μαρτυρία που αναφέρεται στην έναρξη αντιπλημμυρικών έργων στον Έβρο τη δεκαετία του 1950. Οι βουλευτές του νομού, μέσω ανακοίνωσής τους, εκφράζουν την ικανοποίησή τους για την πραγματοποίηση αυτών των έργων, τα οποία θεωρήθηκαν ζωτικής σημασίας για την περιοχή. Το μήνυμα του τότε Πρωθυπουργού, Στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου, προς τον λαό του Έβρου συνοδεύει το κείμενο, περιγράφοντας τις προκλήσεις και τους στόχους της κυβέρνησης για την ευρύτερη ανασυγκρότηση της περιοχής.

 

Μήνυμα του Πρωθυπουργού Στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου προς τον Λαό του Έβρου 

 

Συνέλευση Στελεχών Κόμματος Φιλελευθέρων – Πόλη Αλεξανδρούπολης και Συνοικισμοί Ημερομηνία: 15 Ιουλίου 1951

 

Στη συνέλευση συμμετείχαν τα στελέχη του Κόμματος των Φιλελευθέρων από την πόλη της Αλεξανδρούπολης και τους γύρω συνοικισμούς, με κύριο σκοπό τη συζήτηση και τη λήψη αποφάσεων για καίρια ζητήματα που αφορούν την πολιτική στρατηγική και την οργανωτική αναβάθμιση της τοπικής κομματικής δομής. Παράλληλα, εξετάστηκαν και εγκρίθηκαν ψηφίσματα, όπως αυτό προς τιμήν των ηρωικών μαχητών στην Κορέα, καθώς και άλλα θέματα ευρύτερης σημασίας.

Τα πρακτικά της συνέλευσης καταγράφουν τα ονόματα των συμμετεχόντων στελεχών, την ιδιότητά τους, καθώς και τους τομείς ευθύνης που τους ανατέθηκαν, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή των αποφάσεων.

Συνέλευση Στελεχών Κόμματος Φιλελευθέρων – Πόλη Αλεξανδρούπολης και Συνοικισμοί
Ημερομηνία: 15 Ιουλίου 1951 

ΑΥΡΙΑΝΗ ΕΛΛΑΣ: Περίληψη του Προγράμματος του Κόμματος των Φιλελευθέρων (1951)

Το πρόγραμμα του Κόμματος των Φιλελευθέρων του 1951 διαμορφώθηκε σε μια κρίσιμη καμπή της ελληνικής ιστορίας, με τη χώρα να ανασυντάσσεται από τις τραυματικές εμπειρίες της Δικτατορίας του Μεταξά, της κατοχής από τις δυνάμεις του Άξονα, και του Εμφυλίου Πολέμου. Σε αυτό το περιβάλλον, οι Φιλελεύθεροι αναδείχθηκαν ως πολιτική δύναμη που στόχευε στην ανασυγκρότηση του κράτους, την εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών και την κοινωνική πρόοδο.

Η παράδοση του Κόμματος, βασισμένη στις αρχές του ανθρωπισμού, της δικαιοσύνης και της ελευθερίας, παραμένει διαχρονική. Στόχος του ήταν να προσαρμόσει τη φιλελεύθερη ιδεολογία στις απαιτήσεις της εποχής, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για σύνθεση της ατομικής πρωτοβουλίας με το εθνικό και κοινωνικό συμφέρον. Παράλληλα, υποστήριξε τη δημοκρατία ως σύστημα που προασπίζει τα δικαιώματα των πολιτών, εναντιωνόμενο σε κάθε μορφή ολοκληρωτισμού.

Το πρόγραμμα υπογραμμίζει την αποφασιστική συμβολή των Φιλελευθέρων στη σταθεροποίηση της χώρας μετά την κρίση της ανταρσίας, ενώ δεσμεύεται για την υποστήριξη των πληγέντων και την εξασφάλιση μιας καλύτερης ζωής για όλους τους Έλληνες. Η ανάλυση των αρχών και στόχων του αποτελεί μια ουσιαστική βάση για τη μελέτη της πολιτικής και κοινωνικής ιστορίας της περιόδου.

 Περίληψη του Προγράμματος του Κόμματος των Φιλελευθέρων (1951)

Φάκελος “Δημόσια Ασφάλεια”: Ο Γρηγόρης Χρυσοστόμου, ο Ευάγγελος Κασάπης (Κρίτων) και ο Εμφύλιος στον Έβρο

 

Διάβασα το εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο του φίλου Παντελή Αθανασιάδη με θέμα: «Η αδιαλλαξία των ανταρτών το 1946 έβαψε με αίμα τον Έβρο», το οποίο δημοσιεύτηκε στο ιστολόγιο (https://sitalkisking.blogspot.com/2014/08/1946.html). Το κείμενο παρουσιάζει πολλές σημαντικές πτυχές της ταραγμένης εκείνης περιόδου. Εγώ, ωστόσο, εστίασα ιδιαίτερα στην αναφορά του συγγραφέα στις προσπάθειες που είχε καταβάλει ο βουλευτής του κόμματος των Φιλελευθέρων στον Νομό Έβρου, Γρηγόρης Χρυσοστόμου, να έρθει σε επαφή με τον Βαγγέλη Κασάπη, αρχηγό του Δημοκρατικού Στρατού. Στόχος του ήταν να αποτρέψει την κλιμάκωση και να τερματίσει τον Εμφύλιο Πόλεμο εν τη γενέσει του.

Η άποψη αυτή ενισχύεται από αναφορές του ίδιου του Βαγγέλη Κασάπη στο βιβλίο του «Ο Εμφύλιος στον Έβρο 1946-1949» (σελ. 456). Επιπλέον, ο φάκελος «Δημόσια Ασφάλεια» του Γρηγόρη Χρυσοστόμου, ο οποίος περιλαμβάνει εκατοντάδες τεκμήρια όπως προκηρύξεις, αλληλογραφία, δημοσιεύματα, κρατικά έγγραφα και αναφορές από τις υπηρεσίες δημόσιας ασφάλειας του Νομού Έβρου, προσφέρει πλούσιο υλικό για την κατανόηση αυτής της προσπάθειας. Από μια πρώτη επεξεργασία του φακέλου προκύπτουν σημαντικά στοιχεία που ενισχύουν τη σύνθεση συγκεκριμένων συμπερασμάτων.

Πρωτίστως, φαίνεται πως ο Βαγγέλης Κασάπης (γνωστός και ως «Κρίτων») δεν διακατεχόταν από φιλοβουλγαρικά αισθήματα, όπως τεκμηριώνεται από τις προκηρύξεις του. Από την άλλη, η επικοινωνία του Γρηγόρη Χρυσοστόμου με τους αντάρτες, καθώς και με κορυφαία στελέχη του Δημοκρατικού Στρατού, αναδεικνύει τον ρόλο του, ιδιαίτερα ως δίαυλου επικοινωνίας. Ο φάκελος περιλαμβάνει τόσο τις προκηρύξεις του Ευάγγελου Κασάπη όσο και του Λάμπρου.

Σημαντική είναι και η εισήγηση του Χρυσοστόμου στη συνεδρίαση της Βουλής στις 18 Νοεμβρίου 1946, καθώς και η έντονη δραστηριότητά του στις συνεδριάσεις της ίδιας περιόδου. Ο βουλευτής, μέσα από δεκάδες επιστολές και παρακλήσεις για την απελευθέρωση συλληφθέντων πολιτών, αλλά και μέσω επίμονων ενεργειών προς τη Διεύθυνση Ασφαλείας και τον ίδιο τον Υπουργό Εσωτερικών, ανέδειξε τον ανθρωπιστικό του ρόλο. Αν και είναι ίσως πρόωρο να καταλήξουμε σε τελεσίδικα συμπεράσματα, τα τεκμήρια του αρχείου του Χρυσοστόμου αποτελούν σημαντική παρακαταθήκη για τη μελλοντική ιστορική έρευνα.

Με βάση το αρχείο αυτό, διαθέτουμε πλέον ουσιαστικά στοιχεία που όχι μόνο φωτίζουν άγνωστες πτυχές της εποχής, αλλά μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για μια εκτενέστερη και τεκμηριωμένη μελέτη στο μέλλον.