Ένα πρόστιμο του 1943 και η σιωπηλή μαρτυρία της κατοχής στον Έβρο

 

Μέσα στα σκοτεινά χρόνια της γερμανικής κατοχής, το 1943, ένα έγγραφο που διασώθηκε από την περιοχή του Έβρου ρίχνει φως σε μια καθημερινή αλλά αποκαλυπτική ιστορία. Έλληνας πολίτης, μουσουλμάνος στο θρήσκευμα, τιμωρήθηκε με πρόστιμο 10.000 δραχμών επειδή πέρασε παράνομα τα σύνορα στον ποταμό Έβρο — μια περιοχή που βρισκόταν τότε υπό τον έλεγχο των γερμανικών αρχών και αποτελούσε ουδέτερη ζώνη μεταξύ της γερμανοκρατούμενης και της βουλγαροκρατούμενης Θράκης.

Αν και το ποσό των 10.000 δραχμών ακούγεται υπέρογκο, πρέπει να τονιστεί ότι εκείνη την περίοδο η δραχμή είχε σχεδόν καταρρεύσει λόγω του υπερπληθωρισμού έτσι, το χρηματικό βάρος του προστίμου δεν ήταν και τόσο υπερβολικό.

Αυτό όμως που καθιστά το συγκεκριμένο έγγραφο ιδιαίτερα σημαντικό δεν είναι το πρόστιμο καθεαυτό, αλλά το γεγονός ότι η συναλλαγή  σε δραχμές.  Η χρήση της δραχμής αποδεικνύει ότι στη συγκεκριμένη ζώνη επικρατούσε ακόμη ελληνική νομισματική τάξη, παρά την κατοχή, κάτι που αναδεικνύει τις σύνθετες διοικητικές και νομισματικές συνθήκες της εποχής σε σχέση με την βουλγαροκρατούμενη περιοχή.

Το ντοκουμέντο αυτό αποτελεί μια σπάνια μαρτυρία του πώς λειτουργούσε η καθημερινότητα των πολιτών στα σύνορα της Κατοχής — μια καθημερινότητα γεμάτη κινδύνους, περιορισμούς και σκιές.

 

Σπάνιο Ιστορικό Έγγραφο του 1930: Η Δράση των Κομιτατζήδων στον Βόρειο Έβρο

Ένα σπάνιο ιστορικό τεκμήριο από το 1930 έρχεται να ρίξει φως στην ταραγμένη περίοδο της δράσης των κομιτατζήδων στη Θράκη. Πρόκειται για τηλεγράφημα που απεστάλη από τις αρχές της Ορεστιάδας προς τον Σταθμό Χωροφυλακής Αγιοχωρίου Έβρου, μετά από περιστατικό ληστείας σε βάρος δύο κατοίκων του χωριού Φτελιάς.

Στο έγγραφο αυτό διατυπώνεται το αίτημα για άμεση παρέμβαση των δυνάμεων της χωροφυλακής, σε συνεργασία με τις στρατιωτικές μονάδες της περιοχής, με σκοπό την καταστολή της παράνομης και επικίνδυνης δράσης των κομιτατζήδων στην ευρύτερη περιοχή του βορείου Έβρου.

Η συγκεκριμένη αναφορά αποτελεί τεκμήριο της έντονης ανασφάλειας που επικρατούσε στα ακριτικά χωριά του νομού, καθώς και της ανάγκης συντονισμένων ενεργειών μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών αρχών για την προστασία των πολιτών.

Χρονολογία: 1930
Τόπος: Ορεστιάδα – Αγιοχώρι – Φτελιάς

 

 

Διαχείριση των Εγκαταλελειμμένων Ισραηλιτικών Περιουσιών στον Έβρο κατά τη Διάρκεια της Κατοχής

 

Στις αρχές του 1943, οι Ισραηλίτες που παρέμειναν στην περιοχή και δεν κατάφεραν να διαφύγουν, συνελήφθησαν από τις γερμανικές αρχές κατοχής και μεταφέρθηκαν με τρένα σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Η Νομαρχία Έβρου, λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις του Αναγκαστικού Νόμου υπ’ αριθμ. 205/1943, σε συνδυασμό με τον Ν.Δ. 176/1941 και την απόφαση υπ’ αριθμ. 34380/1941 του Υπουργείου Εσωτερικών —η οποία της παρείχε το δικαίωμα άσκησης πρωτοβουλιών για την επίλυση κάθε είδους υποθέσεων υπό ειδικές συνθήκες—, ανέλαβε τη διαχείριση των εγκαταλελειμμένων περιουσιών των Ισραηλιτών.

Λόγω της ιδιαιτερότητας της περιοχής και του γεγονότος ότι ο Νομός Έβρου ήταν αποκομμένος συγκοινωνιακά από την υπόλοιπη Ελλάδα, κρίθηκε ανέφικτη η εφαρμογή του σχετικού νομοθετικού πλαισίου κατά γράμμα. Χωρίς να αποκλίνει από τις βασικές αρχές του νόμου, η Νομαρχία εφάρμοσε ειδικό καθεστώς διαχείρισης, προσαρμοσμένο στις τοπικές συνθήκες.

Ο σχετικός φάκελος περιλαμβάνει αποφάσεις της Νομαρχίας, πρακτικά της διαχειριστικής επιτροπής, καταγραφές των χώρων φύλαξης των περιουσιακών στοιχείων και άλλα σχετικά έγγραφα.

Χρονικό της Ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα 21η Μαΐου 1864

 

«Επτάνησα 1864: Η Ελλάδα Μεγαλώνει»

Με αφορμή την επέτειο της ενσωμάτωσης των Επτανήσων στον εθνικό κορμό της Ελλάδας, στις 21 Μαΐου 1864, ετοίμασα αυτό το μικρό αφιέρωμα, με σκοπό να τιμήσω μια σημαντική στιγμή της νεότερης ιστορίας μας. Μέσα από μια σύντομη, εκλαϊκευμένη αναδρομή, επιδιώκω να αναδείξω τους βασικούς σταθμούς της ιστορικής πορείας των Επτανήσων — από την εποχή της Βενετοκρατίας, μέχρι την πολυπόθητη ένωση με το ελληνικό κράτος.

Η ιστορία των Ιονίων νήσων είναι γεμάτη αγώνες, επιρροές και πνευματική άνθηση· και είναι σημαντικό, όχι μόνο να τη θυμόμαστε, αλλά και να τη μεταδίδουμε.

Εύχομαι το αφιέρωμα αυτό να λειτουργήσει ως μια μικρή υπενθύμιση του πόσο σημαντική είναι η εθνική ενότητα, η ιστορική συνείδηση και η διατήρηση της συλλογικής μας μνήμης.

Δ.Μ.
Χρόνια πολλά, Επτάνησα! Χρόνια πολλά, Κέρκυρα!

Κατεβάστε το αρχείο σε μορφή PDF πατώντας πάνω στην εικόνα.