Ένα πρόστιμο του 1943 και η σιωπηλή μαρτυρία της κατοχής στον Έβρο

 

Μέσα στα σκοτεινά χρόνια της γερμανικής κατοχής, το 1943, ένα έγγραφο που διασώθηκε από την περιοχή του Έβρου ρίχνει φως σε μια καθημερινή αλλά αποκαλυπτική ιστορία. Έλληνας πολίτης, μουσουλμάνος στο θρήσκευμα, τιμωρήθηκε με πρόστιμο 10.000 δραχμών επειδή πέρασε παράνομα τα σύνορα στον ποταμό Έβρο — μια περιοχή που βρισκόταν τότε υπό τον έλεγχο των γερμανικών αρχών και αποτελούσε ουδέτερη ζώνη μεταξύ της γερμανοκρατούμενης και της βουλγαροκρατούμενης Θράκης.

Αν και το ποσό των 10.000 δραχμών ακούγεται υπέρογκο, πρέπει να τονιστεί ότι εκείνη την περίοδο η δραχμή είχε σχεδόν καταρρεύσει λόγω του υπερπληθωρισμού έτσι, το χρηματικό βάρος του προστίμου δεν ήταν και τόσο υπερβολικό.

Αυτό όμως που καθιστά το συγκεκριμένο έγγραφο ιδιαίτερα σημαντικό δεν είναι το πρόστιμο καθεαυτό, αλλά το γεγονός ότι η συναλλαγή  σε δραχμές.  Η χρήση της δραχμής αποδεικνύει ότι στη συγκεκριμένη ζώνη επικρατούσε ακόμη ελληνική νομισματική τάξη, παρά την κατοχή, κάτι που αναδεικνύει τις σύνθετες διοικητικές και νομισματικές συνθήκες της εποχής σε σχέση με την βουλγαροκρατούμενη περιοχή.

Το ντοκουμέντο αυτό αποτελεί μια σπάνια μαρτυρία του πώς λειτουργούσε η καθημερινότητα των πολιτών στα σύνορα της Κατοχής — μια καθημερινότητα γεμάτη κινδύνους, περιορισμούς και σκιές.