Ο Φοίνικας της Β΄ Ελληνικής Δημοκρατίας: Έγγραφο της Νομαρχίας Έβρου (1933) για τον Έλεγχο Ανταλλαξιμότητας Κατοίκου

 

Το έγγραφο προέρχεται από τη Νομαρχία Έβρου και φέρει ημερομηνία 31 Αυγούστου 1933, περίοδο της Β΄ Ελληνικής Δημοκρατίας (1924–1935).
Αποτελεί διοικητική επιστολή προς τοπική αρχή, με σκοπό τον έλεγχο της “ανταλλαξιμότητας” ενός κατοίκου πριν από την εγγραφή του στα δημοτολόγια.

Μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης (1923), η Ελλάδα και η Τουρκία προχώρησαν σε υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών: οι ορθόδοξοι της Μικράς Ασίας ήρθαν στην Ελλάδα, ενώ οι μουσουλμάνοι (πλην Θράκης) μετακινήθηκαν στην Τουρκία.
Για να κατοχυρωθεί η ιδιότητα του πολίτη ή το δικαίωμα εγκατάστασης, οι πρόσφυγες έπρεπε να διαθέτουν Πιστοποιητικό Ανταλλαξίμου ή Μη Ανταλλαξίμου.
Το παρόν έγγραφο εντάσσεται σε αυτήν ακριβώς τη διαδικασία επαλήθευσης.

Στην κάτω δεξιά γωνία διακρίνεται καθαρά κυκλική σφραγίδα της Νομαρχίας, με τον αναδυόμενο φοίνικα και σταυρό, το επίσημο έμβλημα της Β΄ Ελληνικής Δημοκρατίας.
Το σύμβολο αυτό αντικατέστησε το βασιλικό στέμμα μετά την κατάργηση της μοναρχίας το 1924 και χρησιμοποιήθηκε σε σφραγίδες, νομίσματα και κρατικά έγγραφα έως το 1935.

Η παρουσία του φοίνικα και η διατύπωση του εγγράφου επιβεβαιώνουν την αυθεντικότητα και ιστορική ακρίβεια του τεκμηρίου.
Το κείμενο αποτελεί ζωντανό παράδειγμα της διοικητικής λειτουργίας του ελληνικού κράτους κατά τον Μεσοπόλεμο, όταν η Θράκη — και ειδικά ο Έβρος — βρισκόταν στο επίκεντρο ελέγχων υπηκοότητας και πληθυσμιακών μεταβολών μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.